Republika Federalna Niemiec jest państwem federacyjnym. Oznacza to – w uproszczeniu – że 16 poszczególnych krajów związkowych może w niektórych obszarach uchwalać własne ustawy, w innych zaś podlegają prawodawstwu Federacji. Na przykład jest jednolita waluta, wspólne wojsko (Bundeswehra), a także prawo o obywatelstwie regulowane na poziomie federalnym. Poszczególne kraje związkowe są zaś odpowiedzialne na przykład za edukację, obronę i policję. Istnieją też obszary, w których federacja podaje jednolite ramy, które są konkretyzowane przez kraje związkowe, na przykład w obszarze ochrony przyrody.
Saksonia-Anhalt jest jednym z 16 krajów związkowych w Niemczech. Zdjęcie: weltkarte.com
Saksonia-Anhalt jest jednym z 16 krajów związkowych
Saksonia-Anhalt jest jednym z 16 krajów związkowych w Niemczech. W porządku politycznym każdy kraj związkowy odzwierciedla klasyczną koncepcję trójpodziału władzy. Władza państwowa jest podzielona na części, które wzajemnie się kontrolują i ograniczają jak i są wykonywane przez różne osoby.
Legislatywa: władza ustawodawcza = Landtag/parlament
Egzekutywa: władza wykonawcza = rząd krajowy
Judykatywa: władza sądownicza = sądy
Podział władzy jest zapisany w art. 1 ust. 3 i 20 ust. 2 ustawy zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec jak i w art. 2 ust. 2 i 3 konstytucji kraju związkowego Saksonii-Anhalt.
Zadania parlamentów krajowych odpowiadają zasadniczo tym należącym do parlamentu federalnego. Konkretne zadania (link) znajdziesz w rozdziale 2.2. Na arenie publicznej parlamenty krajowe stoją jednak w cieniu Bundestagu. Wielu obywateli interesuje się debatami w parlamencie krajowym tylko przy ważnych kwestiach spornych, na przykład dotyczących polityki szkolnej lub zakwaterowania osób ubiegających się o azyl.
Rząd krajowy
Rząd krajowy jest nazywany egzekutywą, co oznacza, że wykonuje władzę wykonawczą. Podlega on kontroli parlamentu (Landtagu) i jest zobowiązany do wdrażania jego uchwał. Składa się z premiera (Ministerpräsident) i ministrów różnych resortów.
W Saksonii-Anhalt od 7 kadencji (kwiecień 2016) istnieje dziewięć różnych ministerstw. Premierem jest dr Reiner Haseloff (CDU), został ponownie wybrany przez Landtag na początku 8 kadencji (we wrześniu 2021 roku). Piastował urząd już od 2011 roku.
Po wyborach do Landtagu w czerwcu 2021 roku w Saksonii-Anhalt powstała koalicja CDU, SPD oraz FDP, która od tej pory tworzy rząd krajowy. Z powodu jej barw politycznych (czarny-czerwony-żółty) jest nazywana „Deutschland-Koalition".
Krajowy Sąd Konstytucyjny
Krajowy Sąd Konstytucyjny ma swoją siedzibę w Dessau i składa się z siedmiu sędziów. Jako organ konstytucyjny stoi na równi z Landtagiem i rządem krajowym. Ten niezależny trybunał sądowy nie jest jednak w żadnym wypadku ani „sądem najwyższym“, który mógłby kontrolować inne sądy krajowe, ani urzędem, do którego każdy mógłby się zwrócić z dowolną ilością skarg. Sąd ten czuwa tylko i wyłącznie nad przestrzeganiem krajowej konstytucji i z tego względu ma tylko właściwości ustanowione w konstytucji.
Tak też w razie sporów decyduje o przeprowadzeniu obywatelskich inicjatyw ustawodawczych lub obywatelskiego referendum, jeżeli albo sami wnioskodawcy albo jedna czwarta członków Landtagu względnie rząd krajowy złożą o to wniosek. Także miasta i gminy mogą zwrócić się do Krajowego Sądu Konstytucyjnego, jeżeli uznają swoje prawo do samorządu za naruszone przez ustawę krajową.
Inaczej niż w wielu innych krajach związkowych obywatele Saksonii-Anhalt mogą kierować indywidualne skargi konstytucyjne, ale tylko przeciwko ustawom krajowym a nie przeciwko decyzjom sądowym lub urzędowym. Krajowy Sąd Konstytucyjny składa się z siedmiu członków, którzy są wybierani przez Landtag na siedem lat.